Τρία θέματα που συζήτησαν οι Διαιτολόγοι στην Ευρώπη στο 10ο Συνέδριο του EFAD
To 10ο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Συλλόγων Διαιτολόγων (EFAD) με θέμα «Το Μέλλον είναι Τώρα»ολοκληρώθηκε πρόσφατα στο Ρότερνταμ της Ολλανδίας, μετά από ένα διήμερο, γεμάτο με ποικίλης θεματολογίας στρογγυλά τραπέζια και ενδιαφέρουσες επιστημονικές παρουσιάσεις και συναντήσεις.
Η διατροφογενωμική, η σχέση της διατροφής με την ψυχική υγεία, η βιωσιμότητα του περιβάλλοντος, η κατανάλωση φαγητού εκτός σπιτιού και η εφαρμογή μέσων κοινωνικής δικτύωσης και νέων τεχνολογιών στη σύγχρονη διαιτολογία, ήταν μερικές μόνο από τις ποικίλες θεματολογίες/ομιλίες που παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια του συνεδρίου ενώ επίσης, παρουσιάστηκαν νέα δεδομένα και σε ευρέως γνωστά θέματα όπως ο διαβήτης. Αξίζει να σημειώσουμε ότι στο συνέδριο συμμετείχαν πάνω από 70 ομιλητές, συμπεριλαμβανομένων διεθνών εμπειρογνωμόνων, και περισσότεροι από 350 διαιτολόγοι! Παρακάτω, σας παρουσιάζουμε τα συμπεράσματα μερικών μόνο από τις πιο ενδιαφέρουσες θεματικές ενότητες που έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια του συνεδρίου.
Η Ellen Govers, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Ειδικού Δικτύου Διαιτολόγων (ESDN) για την Παχυσαρκία στη θεματική ενότητα «Η παιδική παχυσαρκία στην Ευρώπη» αναφέρθηκε διεξοδικά στους λόγους για τους οποίους οι άνθρωποι δεν μπορούν να ακολουθήσουν έναν υγιεινό τρόπο διατροφής για μεγάλα χρονικά διαστήματα ή ακόμα και εφ᾽όρου ζωής. Πολλές μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι οι συμπεριφορές των ατόμων στην ενήλικη ζωή τους διαμορφώνονται από την παιδική ηλικία. Τα αυξημένα επίπεδα παχυσαρκίας στον ενήλικο πληθυσμό μπορούν να μειωθούν εάν εντοπίσουμε προβλήματα που ανακύπτουν στην παιδική ηλικία. Ο πιεστικός τρόπος ζωής πολλές φορές καθιστά δύσκολο ή ανέφικτο το μεσημεριανό διάλειμμα για φαγητό, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει σταθερή συχνότητα γευμάτων. Επίσης, συχνά παρατηρούνται εκπτώσεις και στην ποιότητα του φαγητού (γρήγορο φαγητό). Οι κακές διατροφικές συνήθειες, η έντονη καθιστική ζωή, ο μειωμένος ποιοτικός χρόνος και ψυχολογικοί παράγοντες φαίνεται πως έχουν επίδραση στο υγιές σωματικό βάρος. Επίσης, πολλές φορές οι άνθρωποι υπερεκτιμούν την ενέργεια που δαπανήθηκε από τη φυσική δραστηριότητα και ταυτόχρονα δεν εκτιμούν ορθά την ενεργειακή πρόσληψη από τρόφιμα και ροφήματα. Τέλος, το οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον δεν είναι υποστηρικτικό στην προσπάθεια υιοθέτησης ενός υγιεινού τρόπου διατροφής.
Στη θεματική ενότητα με τίτλο «Διαβήτης – η διαχείριση μιας πανδημίας», που συντονίστηκε από το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαιτολόγων Ειδικών στο Διαβήτη (ESDN), η Δρ. Séverine Goscinny, υπεύθυνη Μελετών Διαιτητικής Πρόσληψης του Βελγικού Επιστημονικού Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας (WIV-ISP) παρουσίασε νέα στοιχεία που αφορούν στην πρόσληψη ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών στην Ευρώπη. Η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) ορίζει την Αποδεκτή Ημερήσια Πρόσληψη (Α.Η.Π.) για κάθε γλυκαντικό, που αντιστοιχεί στη μέγιστη ποσότητα που μπορεί να καταναλώνει κανείς σε όλη του τη ζωή χωρίς κανένα κίνδυνο για την υγεία. Πολλοί επιστήμονες υγείας παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το εάν αυτά τα επίπεδα Α.Η.Π. ξεπερνιούνται για το σύνολο των γλυκαντικών ουσιών που καταναλώνονται από τον πληθυσμό. Η Δρ. Goscinny ανέφερε ότι τα ευρήματα των μελετών σε δείγμα του πληθυσμού της Ιταλίας και της Ιρλανδίας δείχνουν ότι η έκθεση σε ολιγοθερμιδικά γλυκαντικά είναι πολύ χαμηλότερη από τα καθορισμένα επίπεδα Α.Η.Π.
Στην ενότητα «Βιώσιμη υγειονομική περίθαλψη: Τι μας επιφυλάσσει το μέλλον;» η Δρ. Μερόπη Κοντογιάννη, Επίκουρη Καθηγήτρια του τμήματος Επιστήμης Διαιτολογίας-Διατροφής του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου, ανέφερε πως στις μέρες μας απαιτείται η επαναδημιουργία ενός φυσικού, κοινωνικού και οικονομικού περιβάλλοντος που να υποστηρίζει την συμμόρφωση στη Μεσογειακή Διατροφή σε επίπεδο πληθυσμού, ώστε να επωφεληθούμε όλοι μας από την ολιστική ευεργετική της επίδραση. Η Μεσογειακή Διατροφή, χαρακτηρίζεται από αφθονία τοπικών και εποχιακών φυτικών προϊόντων (φρούτα, λαχανικά, δημητριακά, όσπρια και ξηροί καρποί), χαμηλές ποσότητες κόκκινου κρέατος, τη χρήση ελαιολάδου ως κύρια πηγή πρόσληψης λιπαρών, και τη μέτρια κατανάλωση κρασιού κατά τη διάρκεια των γευμάτων. Όπως επισήμανε η Δρ Κοντογιάννη, αυτό το Μεσογειακό Πρότυπο διατροφής έχει χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, συνεισφέρει στη διαθεσιμότητα επαρκώς θρεπτικών και ασφαλών για κατανάλωση τροφίμων, καθώς επίσης και σε μια υγιεινή ζωή για τις σημερινές και μελλοντικές γενιές. Αυτό συμβαίνει καθώς, συγκριτικά με τα Δυτικού τύπου διατροφικά πρότυπα, το Μεσογειακό Πρότυπο Διατροφής έχει μικρότερο αποτύπωμα διοξειδίου του άνθρακα (μικρότερες εκπομπές αερίων), μικρότερο οικολογικό αποτύπωμα (λιγότεροι απαιτούμενοι πόροι) και μικρότερο αποτύπωμα νερού (κατά την παραγωγική διαδικασία).
Η μελέτη των πολλών διαφορετικών παραγόντων που ενισχύουν την παχυσαρκία στην ενήλικη ζωή με σκοπό την μεταβολή τους από την παιδική ηλικία, η μελέτη του Μεσογειακού Προτύπου Διατροφής ως μοντέλου βιώσιμων κοινωνιών και η χρήση και ασφάλεια των ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών αποτελούν μερικά από τα θέματα που απασχολούν τους ειδικούς στην Ευρώπη σήμερα και όπως επιβεβαιώνεται από πολυάριθμες μελέτες αλλά και την εξέλιξη της επιστήμης της διατροφής, σε ότι αφορά τη διατροφή μας και τη σωματική δραστηριότητα «το μέλλον είναι τώρα» καθώς όλες μας οι συμπεριφορές σήμερα αντικατοπτρίζουν την κατάσταση υγείας μας στο μέλλον.
Ντέλλα Αθανασάτου
Επιστήμονας Τροφίμων, MSc, PhDc