Η χρήση ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών οδηγεί σε μειωμένη πρόσληψη ενέργειας, με βάση ισχυρές επιστημονικές αποδείξεις
Aπάντηση της Διεθνούς Ένωσης Γλυκαντικών (ISA) στη μελέτη των Tey et al.
Η μελέτη των Tey et al. δεν μπορεί να υποστηρίξει με βάση επιστημονικές αποδείξεις τους ισχυρισμούς του Δελτίου Τύπου3 ότι «Η ενέργεια που «εξοικονομήθηκε» από την αντικατάσταση της ζάχαρης με ολιγοθερμιδικά γλυκαντικά αντισταθμίστηκε πλήρως στα επόμενα γεύματα». Ένας μεγάλος αριθμός τυχαιοποιημένων κλινικών δοκιμών που δημοσιεύτηκαν τις τρεις τελευταίες δεκαετίες και οι οποίες διεξήχθησαν σε πολλές διαφορετικές ομάδες ανθρώπων έχουν δείξει ότι, μετά από μια αρχική κατανάλωση ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών (preload), οι συμμετέχοντες δεν αντισταθμίζουν τη χαμηλότερη πρόσληψη θερμίδων με το να καταναλώνουν μεγαλύτερη ποσότητα μεσημεριανού ή βραδινού γεύματος και αναφέρουν παρόμοια επίπεδα κορεσμού σε σύγκριση με εκείνα που ακολουθούν την αρχική κατανάλωση σουκρόζης και η οποία είναι υψηλότερη σε ενέργεια. 4, 5, 6,
Είναι σημαντικό οι περιορισμοί της μελέτης αυτής, συμπεριλαμβανομένου του βραχυπρόθεσμου χαρακτήρα της συγκεκριμένης δοκιμής (μία ημέρα), να ληφθούν σοβαρά υπόψη στην ερμηνεία των αποτελεσμάτων της. Οι ίδιοι οι συγγραφείς σημειώνουν ότι «όταν τα αποτελέσματα εξετάζονται όλα μαζί, τα δεδομένα φαίνεται να δείχνουν ότι η χρήση των ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών δεν οδηγεί σε υπερκατανάλωση» και ότι «αυτό δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί στην παρούσα μελέτη λόγω της «σύντομης» φύσης της δοκιμής».
Επιπλέον, ένας άλλος περιορισμός της μελέτης αυτής είναι ότι τα διατροφικά στοιχεία για τα επόμενα γεύματα τα ανέφεραν οι ίδιοι οι συμμετέχοντες αφού είχαν φύγει από το χώρο της μελέτης. Είναι ενδιαφέρον, και σύμφωνο με άλλες μελέτες, ότι μόνο μερική αντιστάθμιση της ενέργειας (22-32%) παρατηρήθηκε κατά τη διάρκεια του μεσημεριανού (το μόνο γεύμα που οι εθελοντές κατανάλωναν υπό εποπτεία και στο χώρο της μελέτης), κάτι το οποίο στην πραγματικότητα δείχνει ότι η αντικατάσταση της ζάχαρης με ολιγοθερμιδικά γλυκαντικά οδήγησε σε μειωμένη πρόσληψη ενέργειας στο επόμενο γεύμα. Όσον αφορά στο εύρημα της μελέτης ότι οι εθελοντές αντιστάθμισαν την ενέργεια που «εξοικονομήθηκε» μέχρι το τέλος της ημέρας-δοκιμής, αυτό δεν μπορεί να αποδειχθεί από τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής, αφού η διαιτητική πρόσληψη ήταν αυτο-αναφερόμενη στο σπίτι μετά την ώρα του γεύματος, κάτι το οποίο αποτελεί σημαντικό περιορισμό αυτής της μελέτης.
Ο ευεργετικός ρόλος της χρήσης ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών στη μείωση της πρόσληψης θερμίδων και τη διαχείριση του βάρους, επιβεβαιώθηκε με σαφήνεια στην πρόσφατη συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση των Rogers et al1, η οποία ανέλυσε τα αποτελέσματα 56 βραχυπρόθεσμων δοκιμών και 9 μακροχρόνιων μελετών σε σχέση με την τελική πρόσληψη ενέργειας, και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα αποτελέσματα της διαθέσιμης βιβλιογραφίας συμφωνούν στο ότι η χρήση ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών οδηγεί σε μειωμένη ενεργειακή πρόσληψη και απώλεια βάρους.
Συγκεκριμένα, οι βραχυπρόθεσμες μελέτες δείχνουν ότι η κατανάλωση ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών στη θέση των σακχάρων σχετίζεται σταθερά με μειωμένη βραχυπρόσθεσμη πρόσληψη ενέργειας, σε αντίθεση με ό,τι ισχυρίζονται οι Tey et al. Επίσης, σε αντίθεση με την ανησυχία ότι τα ολιγοθερμιδικά γλυκαντικά μπορεί να αυξήσουν έντονα την πρόσληψη ενέργειας μέσω της διέγερσης της επακόλουθης πρόσληψης ενέργειας από τη γλυκύτητα ή μέσω άλλων μηχανισμών7, η ενεργειακή πρόσληψη δε διέφερε για τα ολιγοθερμιδικά γλυκαντικά σε σχέση με το νερό ή με προϊόντα χωρίς ζάχαρη. Επιπλέον, σε όλες τις περιπτώσεις τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων δοκιμών (RCTs), η χρήση ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών οδήγησε σε μείωση της πρόσληψης ενέργειας. Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν υπήρξε κανένα παράδειγμα δοκιμαστικής παρέμβασης με παρατεταμένη έκθεση κατά την οποία η χρήση ολιγοθερμιδικών γλυκαντικών να οδήγησε σε μια σχετική αύξηση στη μέση ενεργειακή πρόσληψη ή το σωματικό βάρος.
Υπό το φως της επιδημίας της παχυσαρκίας, τα ολιγοθερμιδικά γλυκαντικά μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στο να βοηθήσουν τους ανθρώπους να μειώσουν την πρόσληψη σακχάρων και θερμίδων. Τα τρόφιμα και τα ροφήματα που γλυκαίνονται με ολιγοθερμιδικά γλυκαντικά, μπορούν να παρέχουν στους ανθρώπους μία ευρεία γκάμα γλυκών επιλογών με λίγες ή καθόλου θερμίδες, συμβάλλοντας στην απώλεια και διατήρηση του βάρους.
Περισσότερες πληροφορίες για τον ISA και τα μέλη του μπορείτε να δείτε στα ακόλουθα links: http://www.sweeteners.org/en/isa και http://www.sweeteners.org/en/isa-members
Αναφορές
1. Rogers PJ, Hogenkamp PS, de Graaf K, et al. Does low-energy sweetener consumption affect energy intake and body weight? A systematic review, including meta-analyses, of the evidence from human and animal studies. Int J Obes 2016; 40(3): 381-94
2. Tey S, Salleh NB, Henry J, Forde CG. Effects of aspartame-, monk fruit-, Stevia-, and sucrose-sweetened beverages on postprandial glucose, insulin and energy intake. Int J Obes 2016; Dec 13. doi: 10.1038/ijo.2016.225. [Epub ahead of print]
3. https://www.eurekalert.org/pub_releases/2016-12/s-sas121316.php#.WFENEVJBIgE.email
4. Drewnowski A, Massien C, Louis-Sylvestre J, Fricker J, Chapelot D, Apfelbaum M. The effects of aspartame versus sucrose on motivational ratings, taste preferences, and energy intakes in obese and lean women. Int J ObesRelatMetabDisord 1994; 18: 570–578
5. Van Wymelbeke V, Beridot-Therond ME, de La Gueronniere V, Fantino M. Influence of repeated consumption of beverages containing sucrose or intense sweeteners on food intake. Eur J ClinNutr 2004; 58: 154–161
6. Anton SD, Martin CK, Han H, Coulon S, Cefalu WT, Geiselman P et al. Effects of stevia, aspartame, and sucrose on food intake, satiety, and postprandial glucose and insulin levels. Appetite 2010; 55: 37–43
7. Mattes RD, Popkin BM. Nonnutritive sweetener consumption in humans: effects on appetite and food intake and their putative mechanisms. Am J ClinNutr 2009; 89: 1–14