Παχυσαρκία: Αναποτελεσματικοί οι μέχρι τώρα τρόποι αντιμετώπισης

Έχουμε ποτέ αναλογιστεί γιατί στις μέρες μας το φαγητό έχει ξεφύγει από την πραγματική του διάσταση, δηλαδή αυτή της επιβίωσης; Γιατί δηλαδή το φαγητό αποτελεί διέξοδο σε συναισθηματικές καταστάσεις, μέσο αυτοτιμωρίας, διαδικασία επιβράβευσης και τόσα άλλα πράγματα; Μια πρώτη ματιά οδηγεί στην άποψη ότι το φαγητό δίνει τη δυνατότητα πρόσβασης στην εύκολη και γρήγορη ηδονή χωρίς να κοπιάσουμε πολύ για να το αναζητήσουμε. Μια βαθύτερη αντιμετώπιση θα πρόσθετε ότι ο τρόπος που συμπεριφερόμαστε και αισθανόμαστε για το φαγητό εξαρτάται από τον τρόπο που σκεφτόμαστε για αυτό. Αυτό λοιπόν που έχει αλλάξει σήμερα συγκριτικά με αυτό που συνέβαινε σε παλιότερες εποχές, είναι ότι ο τρόπος που το μυαλό μας σκέφτεται το φαγητό είναι σύνθετος, και πολυεπίπεδος. Έτσι σκεφτόμαστε να φάμε κάτι όταν είμαστε στεναχωρημένοι, όταν μας παράτησε ο σύντροφος μας, όταν είμαστε μόνοι ή/και βαριόμαστε, όταν χαιρόμαστε για κάτι, ακόμα και γιατί έτσι μάθαμε να το κάνουμε χωρίς να υπάρχει λόγος.
Γίνεται λοιπόν φανερό ότι αν καταφέρουμε να αλλάξουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε μπορούμε να αλλάξουμε και τον τρόπο που αισθανόμαστε και πολύ περισσότερο που συμπεριφερόμαστε απέναντι στο φαγητό, που ιδιαίτερα στις μέρες μας από μέσο επιβίωσης τείνει να γίνει μέσο απoβίωσης. Εύστοχα ακούστηκε σε πρόσφατο συνέδριο Διαιτολογίας ότι «ο σημερινός άνθρωπος δεν τρώει για αν ζήσει, αλλά ….τρώει για να πεθάνει» καταδεικνύοντας ότι η ποσότητα και η ποιότητα του φαγητού είναι η αιτία πρόκλησης διαφόρων παθήσεων. Η γνώση αποτελεί ένα σημαντικό παράγοντα αλλαγής του τρόπου σκέψης και το μοντέλο τροποποίησης συμπεριφοράς «ΖΕΙΔΩΡΟΝ» επιχειρεί να επαναπροσδιορίσει τους άξονες στους οποίους θα πρέπει να στηρίζεται η σκέψη μας για το φαγητό στηριζόμενο στην παροχή απλών γνώσεων αρχών Διατροφής και παράλληλα προτρέποντας σε εναλλακτικούς δρόμους δράσης.
Με άλλα λόγια θα πρέπει να μάθουμε και ύστερα να παρέμβουμε στη διατροφική μας συμπεριφορά αλλάζοντας την προς το καλύτερο.

Γιατί οι μέχρι σήμερα τρόποι είναι αναποτελεσματικοί;

Πολλοί τρόποι έχουν προταθεί για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας τον τελευταίο αιώνα. Αυστηρές δίαιτες έως και πλήρης νηστεία, φάρμακα, θαυματουργά μηχανήματα, περίδεση σιαγόνων, εγχειρήσεις και τόσα άλλα κατά καιρούς αποκτούσαν την δημοσιότητά τους. Καμιά όμως δεν ήταν επιτυχής. Μάλιστα σε πρόσφατο συνέδριο ακούστηκε πολύ εύστοχα το εξής: Το να προσπαθεί ένας υπέρβαρος να χάσει βάρος με αυστηρές δίαιτες και φάρμακα είναι σαν να ανοίγει μία τρύπα με ένα κομπρεσέρ στον τοίχο για να καρφώσει ένα καρφάκι. Αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί τα περισσότερα περιοδικά διαφημίζουν μοναδικές δίαιτες με μεγάλη απώλεια βάρους και πάντα καινούριες: γιατί καμιά από αυτές δεν είναι αποτελεσματικές. Aν υπήρχε μέχρι τώρα αποτελεσματική δίαιτα θα την είχαν κάνει πρωτοσέλιδο όλα τα περιοδικά, οι εφημερίδες και οι τηλεοράσεις. Και είναι κακό αυτό που συμβαίνει? Κάκιστο, γιατί αυτή την καινούρια και μοναδική δίαιτα που διαφημίζουν θα την εφαρμόσει κάποιος εύπιστος και ανυποψίαστος υπέρβαρος. Θα χάσει γρήγορα κάποια κιλά αφού θα προσομοιάσει την ασκητική ζωή και θα τα ξαναπάρει γρήγορα και στην καλύτερη περίπτωση μόνο στο διπλάσιο. Θα απογοητευτεί και θα μειωθεί η αυτοπεποίθηση του και η εμπιστοσύνη στις ικανότητές του, αφού θα νομίζει ότι αυτός είναι ο υπεύθυνος που δεν τα κατάφερε. Δεν φταίει όμως αυτός, η δίαιτα που εφάρμοσε φταίει, αφού δεν ήταν για αυτόν. Είναι σαν να βάζεις τον Γκάλη να μαρκάρει τον Σαμπόνις. Θα αποτύχει. Δεν σημαίνει ότι ο Γκάλης δεν είναι καλός παίκτης.
Αναζητώντας την αιτία της αποτυχίας η επιστημονική κοινότητα κατέληξε σε ένα κοινό συμπέρασμα: θα πρέπει ο υπερβαρος/παχύσαρκος να αλλάξει τον τρόπο που σκέφτεται το φαγητό. Έτσι λοιπόν σήμερα πολλοί είναι οι επιστήμονες που διατείνονται ότι η παχυσαρκία δεν είναι η νόσος, αλλά το σύμπτωμα της νόσου που καλείται ΥΠΕΡΦΑΓΙΑ/ΒΟΥΛΙΜΙΑ. Αυτό είναι που πρέπει να αντιμετωπιστεί και προς αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να είναι ο ερευνητικός προσανατολισμός.

Το μοντέλο λοιπόν που δημιουργήθηκε για την αλλαγή του τρόπου ζωής μας θα μπορούσαμε ένα πούμε γενικότερα ονομάζεται Διατροφοκεντρικό Πρόγραμμα Αλλαγής Συμπεριφοράς και αποτελείται από 16 Συνεδρίες και κάθε μία αυτές περιλαμβάνει 3 διαφορετικές ενότητες.